HASTANELERDE YANGIN GÜVENLİĞİ

Gaziantep’te 19.12.2020 tarihinde özel bir hastanenin Yoğun Bakım ünitesinde yüksek akım oksijen cihazından kaynaklanan patlamalı yangında 13 hastanın yaşamını yitirmesi hastanelerimizin yangın güveliği konusunu gündeme getirmiştir.

Ülkemizde ve dünyada yeterli önlemlerin alınmadığı hastanelerde çıkan yangınlarda maalesef ölü ve yaralı sayısı büyük olmaktadır.

Çin’in Liaoyang Merkez Hastanesi’nde meydana gelen (15.12.2005) yangında 33 hasta, Belarus’ta Kozlovichi kentinde akıl hastanesi olarak kullanılan tarihi ahşap binada çıkan (13.10.2003) yangında 30 hasta hayatını kaybetmiştir.

Costa Rica Calderon Guardia Hastanesi’nde 12.07.2005 tarihinde meydana gelen benzer yangında 17 hasta ölmüş, çok sayıda kişi de yaralanmıştır. Moskova’da bir rehabilitasyon merkezinde 9.12.2006 tarihinde çıkan yangında, 45 kadın ve bir gün sonra Batı Sibirya’nın Kemerova bölgesindeki bir hastanede çıkan yangında 9 kişi ölmüştür.

Ülkemizde Bursa’da, 26.05.2009 günü, Şevket Yılmaz Devlet Hastanesi’nin zemin katında bulunan tomografi servisinde saat 02:00 sıralarında elektriksel ısınmadan çıkan yangında 11 hasta hayatını kaybetmiştir.        

Bu konuda Tarsus Üniversitesi’nden Zehra Yıldız ve Gülendam Çelik hanımefendilerin yaptıkları akademik çalışma (http://dacd.artvin.edu.tr/tr/download/article-file/898080) göze çarpmaktadır. O çalışmanın sonuç bölümünde: 

“2007-2018 yılları arasında ülkemizde yaşanan yangınlar incelendiğinde en fazla yangının üniversite hastanelerinde ve en az yangının özel hastanelerde çıktığı görülmüştür. Üniversite araştırma hastanelerinin %50’sinde, devlet hastanelerinin %6’sı ve özel hastanelerin %3'ünde yangın meydana gelmiştir. Bu hastane yangınlarının başlıca sebebi %40-44 oranında elektrik kaynaklıdır. ABD hastanelerinde elektrik kaynaklı yangınların oranı %9 olup, en fazla yangın pişirme aletlerinden kaynaklanmaktadır. Bu sebeple hastanede bulunan bütün elektrik panoları ve tesisatları termal kamera ile kontrol edilmelidir. Böylece oluşan kıvılcımlar erken tespit edilebilir, yangın önlenebilir. İkinci yangın çıkma sebebi özel ve üniversite araştırma hastanelerinde dikkatsizlik iken devlet hastanesinde trafo arızalarıdır. Ayrıca devlet hastanelerinde ve üniversite araştırma hastanelerinde sigaradan dolayı %7-11 arasında yangın çıkarken özel hastanelerde sigara kaynaklı yangın çıkmadığı dikkat çekmiştir.

Hastanelerin yangın önlemlerine göre tasarlanması yangınla mücadele için çok önemli bir husustur. Hastanede öncelikle yangın çıkmaması, yangının başladığının kısa sürede fark edilmesi ve söndürülmesi ile yangının yayılmaması ve büyümemesi sağlanmalıdır. Bunun için aktif ve pasif yangın önlemlerinin alınması gerekir. Hastane yönetim sistemine uygun risk değerlendirmesi yapılmalı, gerek görülen birimlere uygun yangın söndürme ve algılama sistemleri kurulmalıdır.

Hastanede ölü nokta kalmayacak şekilde uygun tipte ve sayıda sesli, ışıklı veya görsel alarm yangın algılama sistemleri yerleştirilmelidir. Mekânda bulunan bütün yanıcı maddeler, çevre şartları ve kullanıcı profili proaktif yöntemlerle değerlendirilmeli, tüm birimlerde yanıcı maddelerin özelliklerine göre uygun yangın söndürücüler bulundurulmadır. Ayrıca doktorlar, hemşireler ve diğer sağlık personellerine yangın güvenliği ve tahliye üzerine eğitimler verilmelidir. Tüm bu tedbirler alındıktan sonra yangının çıkmasının ya da büyümesinin önüne geçilecek ve kayıplar yaşanmayacaktır.” şeklinde ifade edilmektedir.

İtfaiye Vakfı Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Öğretim Görevlisi Abdurrahman İnce de bu konuda akademik çalışma yapmış  (https://www.abdurrahmanince.net/Hastanelerde_Tahliye_443842.pdf) ve Üsküdar Üniversitesi “Bir Konu Bir Konuk” programında (https://www.youtube.com/watch?v=9nJhrDHw9Ug&feature=youtu.be) geniş kapsamlı bir sunum yapmıştır. Ülkemiz hastanelerinde yangınsız ve ölümsüz günler dileriz.

NFPA'DAN GLOBAL BAKIŞ

"Amerikan NFPA Journal Dergisi Başkanı JAMES M. SHANNON tarafından NFPA Journal’in Temmuz-Ağustos 2013 sayısında kaleme alınan bir yazı beni çok üzdü. Yazıyı aynen tercüme ediyorum ve tüm geri bıraktırılmış ülkeleri ibretle tefekküre davet ediyorum. Doç.Dr. Muhittin SOĞUKOĞLU"

Geçtiğimiz aylarda uluslararası medyaya düşen haberler bizi Pakistan ve Bengaldeş’teki konfeksiyon fabrikalarından bir olaylar zincirine getirdi. Bu 1500 işçinin hayatına mal olan bir kazalar zinciridir. Bu zincir geçtiğimiz yıl 11 Eylül 2012 günü Pakistan Karaçi’de Ali Enterprise’lerin sahibi olduğu bir fabrikada 289 kişinin ölümüne sebep olan ve yangına dönüşen bir boyler (kazan) patlaması ile başladı. Burada acil çıkış kapıları kapalı ve pencereler demirli idi ve işçilerin çoğu acil çıkış yolu ararken dumandan boğuldu veya birbirini ezerek katletti. Aynı günlerde Pakistan Lahor’da bir ayakkabı fabrikası yangınında uygun olmayan acil çıkışlar sebebiyle 25 kişi hayatını kaybetti.

24 Kasım 2012’de Bengaldeş Dakka’nın yakınında bir Tazreen Fashion (moda, biçim) Fabrikası’nda bir yangın patlak verdi. Aşırı miktarda kumaş ve iplik yangının çok çabuk yayılmasını sağladı. Pakistan’daki yangınlarda binalardaki yangın çıkışlarının uygun olmaması dolayısıyla bazı isçilerin yüksek katlardan atlamaları ölüm getirirken, bir kısmı da boğularak veya yanarak hayatlarını kaybetmişti. Bu yangında da 100’den fazla kişi hayatını kaybetti.

 Bengaldeş Dakka Tazreen Fashion Yangını 112 Ölü 24 Kasım 2012

Bu yangınlarda bu kadar fazla kişinin hayatını kaybetmiş olması dünyanın bir çok ülkesinde hala, başına ne geleceğini düşünmeden, çok kötü ve standard dışı çalışma şartlarının mevcut olduğunu göstermektedir. 24 Nisan 2013’de Bengaldeş, Dakka’nın dışında konuşlanmış 8 katlı ticari bir bina olan Rana Plaza Fabrikası içerisindeki binlerce işçisi ile basit bir şekilde çöktü. Bütün dünyanın gözleri önünde bükülmüş demir çubuk ve parçalanmış beton yığınlarının arasında, bir kabus gibi kapana kısılmış, insanları kurtarma çalışmaları sürdürüldü. Neticede olay yerinden 1.127 ölü ve 2.500 yaralı çıkarıldı.

21. Asırda dünyanın herhangi bir yerinde işçilerin böyle çalışma şartlarına maruz kalmaları gerçekten çok korkunçtur. Böyle trajediler meydana geldiğinde misyonu güvenlik olan NFPA gibi bir organizasyon olarak biz kendi kendimize şu soruyu sormalıyız: Böyle olayların tekrarlanmaması için biz ne yapmalıyız? Bizim bizzat kendi tarihimiz buna cevap teşkil etmektedir.

New York’da 1911’de meydana gelen ve çoğu konfeksiyon işçisi olan 146 kişinin hayatını kaybettiği Triangle Waist Co. yangınından sonra NFPA Amerika’da çalışma şartlarını iyileştirmek için yol aramış ve bina acil çıkış kodunu “Building Exits Code” geliştirmişti, günümüzdeki NFPA 101 “Life Safety Code” bu noktadan başlanarak geliştirilmiştir. Dünya çapında bir güvenlik otoritesi kabul edilen bir organizasyon olarak dünyanın her yerinde işçilerin güvenlik standardlarını yükseltmek için sürdürülen çalışmalara destek olmak bizim görevimizdir.

Bizim politikamız, kod ve standardlarımızı ülkelerin hükümetleri için kendi milli standardları gibi tercüme etmek ve adapte etmek veya kullanmak için, telif hakkı olmayan bir baza oturtmaktır. NFPA 1 Yangın Kodunun adaptasyonunu ve Can Güvenliği Kodu “Life Safety Code” Pakistan ve Bengaldeş hükümetleri tarafından o ülkelerin kendi iş gücü güvenlik standardlarını geliştirmeye başlamaları için bir yoldur.  O proseslerde teknik destek vermek için NFPA Standardları hazırdır.

Mamafih, bu konuda gerçekçi olmak için konfeksiyon fabrikalarının güvenlik standardları, Amerikan tekstil markalarının çoğunun sahipleri dahil, sadece onların müşterileri istediklerinde işçiler için bu güvenlik standardlarını geliştirip sürdüreceklerine inanıyoruz. Bengaldeş, Pakistan ve diğer ülkelerde bu iş kolunda kendi halkları için mevcut standardları geliştirmek için ihtiyaçları olan çalışma şartlarını iyileştirmeye zorlamak için onları bizimle birlikte hareket etmeye çağırıyoruz. O ülkeler (günün birinde) ekonomik olarak kalkınabilir ve işçi güvenliğini sağlayabilirler. Birleşik Devletlerin yüz yıllık tecrübesi bunu başarabileceklerini göstermektedir.